اهمیت خانواده در قرآن

چکیده

در موضوع خانواده در قرآن آیات بسیاری وجود دارد که نشان‌دهنده اهمیت و عظمت ساختار خانواده از نگاه قرآن است. در آیه 21 سوره روم، اهمیت خانواده را در سه بخش می‌توان خلاصه نمود:در قرآن آیت بیشتر به معنای حکمت آفرینش آمده است و در آیات مربوط به خانواده نیز همین معنا مورد نظر است.
1. زوجیت یکی از آیات و نشانه‌های الهی است.
2. خداوند بین زوج‌ها مودت و رحمت قرار می‌دهد.
3. این آیات و نشانه‌ها برای کسانی قابل فهم است که اهل تفکر و تدبر باشند.

تشکیل خانواده و زوجیت از نشانه‌های حکمت خدا است، زیرا:هدف از تشکیل خانواده از نگاه قرآن رسیدن به آرامش است.
1. بالاترین لذایذ روحی و ظاهری در همسری است.
2. بالاترین انس و الفت در روابط همسری ایجاد می‌شود.
3. انسان در چارچوب خانواده و در کنار همسر به آرامش دست می‌یابد.
4. بالاترین موهبت الهی در زندگی بشر در نظام ظاهری زندگی همسری است.

عوامل آرامش انسان از نگاه قرآن عبارتند از: شب، همسر، منزل.

زنان به دلیل عاطفه و احساسی که دارند، نقشی محوری در آرامش زندگی دارند.

اهمیت خانواده در قرآن

در مورد اهمیّت و عظمت خانواده در قرآن کریم آیه‌ای مطرح می‌شود:

«وَ مِن آياتِهِ أَن خَلَقَ لَكُم مِن أَنفُسِكُم أَزواجًا لِتَسكُنوا إِلَيها وَ جَعَلَ بَينَكُم مَوَدَّةً وَ رَحمَةً إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِقَومٍ يَتَفَكَّرونَ»[1]

سه فراز در این آیه دیده می‌شود. قسمت اوّل اینکه از آیات الهی آن است که از خود شما برای شما همسرانی را آفرید. این از آیت‌های خدا است. چرا؟ «لِتَسكُنوا إِلَيها» برای اینکه به آرامش برسید و با مسأله زوجیّت و همسری آرامشی در زندگی شما فراهم شود. فراز دوم این است که «وَ جَعَلَ بَينَكُم مَوَدَّةً وَ رَحمَةً» خداوند در خانواده‌ای که تشکیل می‌شود -که با دو نفر آغاز می‌شود- مودّت و رحمت را بین شما قرار می‌دهد و قسمت سوم «إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِقَومٍ يَتَفَكَّرونَ» در این ازدواج و در این همسر بودن و زوجیّت و همچنین مودّت و رحمتی که خداوند در خانواده قرار می‌دهد آیاتی است که تنها برای کسانی است که اهل اندیشه و تفکّر باشند و کلام خدا را مورد دقّت قرار دهند و در آن تدبّر کنند.

معنای آیت در قرآن

آیه «وَ مِن آياتِهِ أَن خَلَقَ لَكُم مِن أَنفُسِكُم أَزواجًا» آیه‌ای درباره خانواده، زوجیّت و تشکیل خانواده در قرآن است و فرازهای بسیار عمیقی دارد. در این آیه می‌فرماید که این از آیت‌های پروردگار است که از خود شما برای شما همسرانی قرار داد. اوّلاً در اینجا باید ببینیم آیت به چه معنا است؟ آیت یعنی نشانه، علامت. امّا مصادیق آیت در قرآن متعدّد است.

2- گاهی آیت نه نشانه وجود که نشانه حکمت آفرینش است که آفرینش حکیمانه است و این استعمال در قرآن فراوان است. «إِنَّ في خَلقِ السَّماواتِ وَ الأَرضِ وَ اختِلافِ اللَّيلِ وَ النَّهارِ لَآياتٍ لِأُولِي الأَلبابِ»^[2] در آفرینش آسمان‌ها و زمین و در پشت سر هم آمدن شب و روز آیاتی است برای صاحبان لُب و خرد خالص. «الَّذينَ يَذكُرونَ اللَّـهَ قِيامًا وَ قُعودًا وَعَلى جُنوبِهِم»^[3] آن‌هایی که در هر حال به یاد خدا هستند، ایستاده، نشسته، به پهلو آرمیده و در آفرینش آسمان‌ها و زمین می‌اندیشند و بعد می‌گویند خدایا تو این بساط را بر باطل نیافریدی، تو منزّهی، پس ما را از آتش جهنّم در امان بدار.

آیت در اینجا برای حکمت است، حکمت در آفرینشی که هدف‌دار است. البتّه مصادیق دیگری هم برای آیت در قرآن وجود دارد[4] ولی عمده کاربرد آیت در قرآن درباره حکمت آفرینش است. در این‌جا نیز همین معنا مورد نظر است.